Zdrowie królika i choroby

Ju12

Zdrowie

Na początku, dopóki nie poznasz dobrze królika, możesz mieć trudności z rozpoznaniem, czy jest zdrowy, czy nic go nie boli. Sygnały takie jak zmniejszenie się wielkości kupek lub ich brak, odmawianie jedzenia lub picia, apatia, krew w moczu to sygnały bardzo poważne, natychmiast skontaktuj sie z weterynarzem lub przynajmniej zapytaj osoby bardziej doświadczone, które pomogą Ci zinterpretować zachowanie Twojego królika. Kiedy królik głośno zgrzyta zębami w pozycji, która nie świadczy o relaksie, skonsultuj się z kimś, kto pomoże Ci określić, czy to oznaka bólu.

Zaplanuj też pierwszą wizytę u weterynarza wtedy, kiedy królik jest zdrowy. Poszukaj odpowiedniego weterynarza wcześniej, kiedy królik zachoruje, możesz nie mieć już na to czasu.

Dzięki odpowiedniemu pomieszczeniu, żywieniu i pielęgnowaniu zmniejsza się znacznie ryzyko zachorowania zwierzęcia. Królik zdrowy chętnie je, dużo się rusza, jest skory do zabawy w ciągu całego dnia. Jeśli jednak nasz królik zachowuje się inaczej niż zwykle, ma wilgotny nos,

oczy są zalepione i pozbawione połysku, a futerko jest nastroszone sygnalizuje to objawy choroby. Powinniśmy wówczas skontaktować się z lekarzem weterynarii. Sami możemy mu pomóc jedynie przy biegunce.

Choroby najczęściej występujące u królików można podzielić na pięć grup:

choroby wirusowe i bakteryjne (między innymi myksomatoza i nieżyt jelit)

choroby pasożytnicze (między innymi kokcydioza, robaczyce i pasożyty zewnętrzne)

choroby spowodowane błędami w żywieniu (między innymi zaparcia, wzdęcie i biegunka)

choroby spowodowane niewłaściwym utrzymaniem (między innymi udar cieplny)

obrażenia ciała (między innymi rany i spowodowane nimi zakażenia)

Pierwszą grupą chorób występujących u królików miniaturowych są choroby spowodowane przez wirusy i bakterie:

Myksomatoza:

Myksomatoza, zwana też popularnie zarazą króliczą, jest choroba. wywoływana przez wirusy. Przenoszona jest najczęściej przez komary i inne owady. Także podanie zielonki zabrudzonej odchodami zainfekowanymi dzikich królików może być przyczyną choroby. W większości wypadków choroba jest nieuleczalna i dlatego chore króliki powinny być usypiane. Myksomatozę rozpoznaje się po zaczerwienieniu spojówek, zalepieniu oczu i obrzękach występujących na całej głowie — tzw. głowa lwa. Chory królik zachowuje się bardzo spokojnie i apatycznie.

Obecnie możliwe jest szczepienie zwierząt przeciw myksomatozie. Choroba ta prawdopodobnie występuje co kilka lat, jednak nie ma co do tego całkowitej pewności. Innym zabezpieczeniem przed zachorowaniem na te chorobę jest zastosowanie moskitiery, czyli gazy, która chroni zwierzęta przed ukłuciami komarów. Nie należy też dopuszczać do kontaktu królika z odchodami jego współbraci żyjących na wolności.

Osobnik chory na myksomatozę musi być bezwzględnie oddzielony od innych królików, gdyż jest to choroba bardzo zaraźliwa.

Nieżyt jelit:

Druga często występującą u królików chorobą jest nieżyt jelit. Choroba ta jest wywoływana przez bakterie. Nieżyt jelit może być także spowodowany skarmianiem nadmiernej ilości białka, np. podawaniem koniczyny bez dodatku siana, lub też przekarmianiem zwierzęcia.

Objawami choroby są zaburzenia w trawieniu wywołane nadmiernym rozmnażaniem się niektórych bakterii jelitowych, które niszczą ścianę jelit. Królik ma silne bóle w okolicy brzucha. Poważniejsze stany tej choroby mogą prowadzić nawet do śmierci zwierzęcia. Leczenie polega na zmianie sposobu żywienia i podawaniu dobrego siana. Chore zwierzę można ewentualnie poić naparem z rumianku, natomiast koniecznie trzeba oddzielić je od innych zwierząt. Po każdym kontakcie z chorym zwierzęciem należy umyć ręce, gdyż choroba ta może przenosić się także na ludzi.

Kolejną grupą chorób występujących u królików to choroby wywołane przez pasożyty. Zależnie od umiejscowienia pasożyty dzielimy na zewnętrzne (bytujące na skórze) i wewnętrzne (występujące wewnątrz organizmu).

Kokcydioza:

Chorobę tę wywołują pierwotniaki (jednokomórkowe pasożyty zwane kokcydiami). Wykazują one dużą odporność (postacie inwazyjne - oocysty) na warunki środowiska zewnętrznego. U zakażonego zwierzęcia niszczą ścianę jelit. Królik pobiera je wraz z paszą zanieczyszczoną swymi odchodami. W ten sposób powstaje zamknięty cykl rozwojowy pasożyta, który może być przerwany jedynie przez ciągłe dbanie o higienę i niedopuszczanie do zanieczyszczenia paszy. Objawami kokcydiozy są: silna biegunka, zmniejszony apetyt i wychodzenie. W niektórych przypadkach może nastąpić uszkodzenie wątroby. Z chorym zwierzęciem trzeba koniecznie udać się do weterynarza, który potwierdzi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie.

Robaczyce:

W przewodzie pokarmowym królika mogą występować różne pasożyty wewnętrzne, które nie zawsze powodują widoczne objawy chorobowe. Zależy to od wielkości inwazji. Pasożyty dostają się do organizmu zwierzęcia wraz z paszą zanieczyszczoną kalem. Podobnie, jak w przypadku kokcydiozy, zabiegi profilaktyczne polegają głównie na stałym utrzymywaniu klatki w czystości i ciągłym usuwaniu odchodów.

Pasożyty występujące w skórze i okrywie włosowej:

Króliki są atakowane przez wiele rodzajów pasożytów zewnętrznych. Należą do nich głównie roztocze (m.in. świerzbowce, kleszcze) oraz owady (wszy, pchły). Powodują one powstawanie licznych strupów, głównie na głowie i tułowiu. Pasożyty zewnętrzne zwalcza się odpowiednimi środkami kontaktowymi, zalecanymi przez weterynarza. Skórę królika mogą też zaatakować patogenne grzyby. Objawy są wówczas podobne jak przy inwazji stawonogów. Leczenie chorób wywoływanych przez grzyby powinno być prowadzone przez lekarza weterynarii.

Trzecia grupa króliczych chorób to przypadłości wynikające z niewłaściwego żywienia. Błędy żywieniowe są popełniane przez opiekuna przez nieuwagę lub po prostu nieświadomie. Można ich uniknąć, jeśli będziemy przestrzegać następujących zasad:

unikać gwałtownej zmiany rodzaju podawanej paszy

podawać siano jako paszę balastową

dbać o zawsze świeżą i czystą wodę do picia

podawać paszę tylko w takiej ilości, aby do następnego karmienia była całkowicie wyjedzona.

Przepełnienie żołądka (przekarmienie) i zaparcia:

Przeciążenie mięśni przewodu pokarmowego prowadzi do zaparcia, które jest dla królika bardzo bolesne. W razie braku pomocy lekarskiej choroba ta kończy się śmiercią. Zazwyczaj objawy choroby dają się łatwo rozpoznać - królik przestaje jeść, ma wzdęty brzuch, a poza tym zgrzyta zębami. Ostrożne przewiezienie go do weterynarza daje szansę na uratowanie go.

Zaparcia spowodowane podawaniem nadmiernej ilości paszy treściwej (bez paszy balastowej) ma podobne objawy jak zaparcie w wyniku przepełnienia żołądka i w poważniejszych przypadkach również kończy się śmiercią zwierzęcia.

Wzdęcie:

Wzdęcie może być wywołane przez pasze zielone, sfermentowane w cieple, mokre lub zimne (z lodówki), a także pokarmy wzdymające (surowe kartofle, sałata, kapusta włoska, biała i czerwona oraz koniczyna łąkowa - te elementy króliczego menu należy podawać bardzo ostrożnie, w umiarkowanych lub nawet małych ilościach). Brzuch królika jest wzdęty jak przy zaparciu, ale na skutek tworzenia się gazów w jelicie. Zwierzę ma kłopoty z oddychaniem, często się kładzie, gdyż odczuwa bóle uciskowe. Paszę trzeba natychmiast usunąć i jak najprędzej pójść do lekarza, ponieważ wzdęcie kończy się najczęściej śmiercią.

Biegunka:

Występuje ona na skutek przeziębienia, przeciągu, zjedzenia zepsutej lub niewłaściwej paszy albo przebywania na wilgotnej ściółce. Kał jest wtedy mazisty lub płynny i ma przykry zapach. Chore zwierzę trzeba trzymać w temperaturze pokojowej z dala od przeciągów i podłogi. Nie należy mu podawać soczystej paszy, powinno natomiast dostać paszę suchą, dużo siana i trochę gotowanego, dobrze odsączonego ryżu, a zamiast wody do picia - letni napar z rumianku.

Do czwartej grupy schorzeń dotyczących królików zalicza się dolegliwości spowodowane niewłaściwym utrzymaniem zwierzęcia, czyli po prostu zaniedbaniami opiekuna.

Udar cieplny:

Należy wiedzieć, że królik łatwo znosi temperatury dochodzące do -20°C, natomiast niezbyt dobrze czuje się w temperaturze powyżej 20°C.

W okresie upalnych dni letnich należy wiec bezwzględnie unikać wystawiania zwierząt na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Należy też pamiętać, aby nie pozostawiać ich w gorącym i dusznym miejscu bez dostępu do wody.

W wyniku niestosowania się do tych zaleceń wskutek wysokiej temperatury otoczenia może nastąpić przegrzanie organizmu. To z kolei może spowodować silne przekrwienie mózgu.

Królik leży wówczas wyciągnięty na ziemi i zieje próbując w ten sposób oddać możliwie dużą ilość ciepła do atmosfery. Chore zwierze trzeba natychmiast umieścić w chłodnym miejscu, a jego kończyny polewać zimną wodą. Trzeba też szybko podać mu wodę do picia. Jeśli nie nastąpi szybka poprawa, to znaczy uspokojenie się oddechu, to zwierzę musi być bezzwłocznie przewiezione do lekarza weterynarii.

Ostatnia grupa przypadłości to obrażenia ciała i jego ewentualne konsekwencje.

Obrażenia ciała:

Powstają zazwyczaj w czasie bójek zwierząt. Jeśli rana jest niewielka, to należy ją oczyścić, zdezynfekować i posmarować specjalną maścią.

Przy poważniejszych ranach królika należy ostrożnie przetransportować do weterynarza. Rany na łapach powinny być opatrzone od razu,

gdyż w wyniku stałego kontaktu z podłożem zanieczyszczonym odchodami mogą ulec zainfekowaniu, a to może szybko doprowadzić do powstania stanów zapalnych.

PODSUMOWANIE:

Z królikiem trzeba jak najszybciej udać się do lekarza, nie próbując leczyć go samemu, jeśli wystąpią następujące objawy: kaszel, częste kichanie, wyciek z nosa i oczu, obrzęki, silne wychudzenie, łysiny na skórze, skurcze, drgawki i biegunka połączona ze wzdęciem (trzeba ją odróżnić od zwykłej biegunki). Przyczyny tych schorzeń są różnorodne i tylko lekarz może postawić właściwą diagnozę. Musimy wiedzieć, że niekiedy koszty leczenia królika mogą być wyższe niż koszty jego zakupu. Zwierzę jednak nie jest przedmiotem, który można wyrzucić

i zastąpić nowym. Zanim więc sprowadzimy je do domu, przemyślmy dobrze ten krok.

Jeszcze jedna ważna uwaga: królik zjada własne odchody (kał nocny). Nie jest to objaw chorobowy, ale naturalna czynność fizjologiczna.

Kał nocny zawiera wiele substancji odżywczych, które zostają właściwie wykorzystane, kiedy trafią ponownie do przewodu pokarmowego. Zjadanie kału nocnego (koprofagia) jest więc królikowi niezbędne do życia i nie wolno mu tego uniemożliwiać.

Należy też dodać, że króliki chorują niezwykle rzadko. Oczywiście, warunkiem dobrego zdrowia tych zwierzątek jest zapewnienie odpowiedniego żywienia i prawidłowego utrzymania. Tak więc w rękach właściciela leży zdrowie i samopoczucie jego ulubieńca.

Uwaga końcowa dotycząca porad zawartych w dziale "Choroby", otóż propozycje i zalecenia sposobów leczenia są sprawdzone, jednak nie zawsze mogą okazać się trafne w stosunku do każdego królika, więc warto jednak skonsultować się dla pewności z weterynarzem,

a w przypadku stosowania leku zapoznać się z dołączoną do niego ulotką.